Pružite nekom drugu šansu. Darujte krv, darujte život!

Centar za tkivnu tipizaciju

RADNO VRIJEME ZA UZIMANJE UZORAKA KRVI: svaki radni dan 7.30-10.00 

RADNO VRIJEME ZA PODIZANJE NALAZA: svaki radni dan 13.30-14.30
TELEFON: 033/567-313
FAX: 033/270-170
Odgovorna osoba :  Rukovodilac Elma Fejzić, magistar bioloških nauka.
SPISAK ANALIZA I METODE RADA:

  • tipizacija antigena HLA sistema klase I
  • tipizacija antigena HLA sistema klase II
  • tipizacija HLA –B27 antigena
  • panel reaktivnih antitijela HLA (PRA)
  • test unakrsne reakcije (cross-mach)

OPŠIRNIJI OPIS AKTIVNOSTI:
Za serološku metodu potrebna je jedna vakutainer epruveta 9 ml sa antikoagulansom heparinom.
(Tipizacija klase I i tipizacija antigena HLA-B27)
Za molekularne metode potrebna je jedna vakutainer epruveta 5 ml sa antikoagulansom EDTA.
(Tipizacija klase I i klase II)
(Za test panel reaktivnih antitijela potrebna je jedna vakutainer epruveta 5 ml bez antikoagulansa.)
HLA sistem
Humani Leukocitni Antigeni naziv je za glavni kompleks tkivne podudarnosti (GKTP) kod čovjeka. Sadrži veliki broj gena koji su u vezi sa imunim sistemom. Nalaze se na kratkom kraku  hromosoma 6, na odsječku 6p21.3  i kodiraju sintezu proteina koji predočavaju antigene imunološki kompetentnim stanicama.
Antigeni HLA klase I
Kodirani su genima koji se nalaze na kratkom kraku kromosoma 6. Po građi su glikoproteini. Nalaze se na svim stanicama s jezgrom i trombocitima. Klasični antigeni HLA klase I podijeljeni su u tri lokusa: HLA-A, HLA-B i HLA-C.
Antigeni HLA klase II
Kodirani su genima koji su smješteni centromerično (odsječak  6p21.3) na kratkom kraku hromosoma 6. Antigeni HLA klase II organizirani su u više podregija: HLA-DR, HLA-DQ, HLA-DP.
HLA tipizacija predstavlja niz postupaka i metoda u serološko-molekularnoj dijagnostici. Imaju zajednički i krajnji cilj determinirati pojedine HLA gene klase I ili klase II na razini alelne grupe ili alela. Svrha ovih metoda je utvrđivanje stepena tkivne kompatibilnosti između potencijalnih donora i recipijenta.
Tipizacija HLA genotipa može se podijeliti na: 
1. Tipizaciju gena na razini alelne grupe ili HLA tipizaciju na nižem nivou genske rezolucije (engl. low resolution), što je dovoljno za alogene transplantacije solidnih organa.
2. Tipizaciju gena na razini alela ili HLA tipizaciju na višem nivou genske rezolucije (engl. high resolution) je značajna za alogenu transpantaciju koštane srži.
U kliničkoj praksi, podaci o HLA genotipizaciji prije svega koriste se u transplantacionoj imunologiji pri selekciji donora organa i koštane srži, te za identifikaciju predisponiranosti ili predisponirajućih gena za širok spektar oboljenja, naročito onih oboljenja sa infektivnom i autoimunom etiologijom.
Metode:

HLA tipizacija klase I (A, B i C) vrši se primjenom mikrolimfocitotoksičnog testa           (MLCT)
2. HLA tipizacija klase I  (A, B i C) niska rezolucija, primjenom lančane reakcije polimerazom i kvalitativnom detekcijom sekvenično specifičnih PCR produkata elektroforezom na agaroznom gelu (metodologija rada bazirana na PCR-SSP- Sequence Specific Primers)
HLA tipizacija klase I  (A, B i C) niska rezolucija, primjenom asimetričnom PCR amplifikacijom sa različitim prajmerima po uzorku, te amplikoni obilježini biotinom se mješaju tokom PCR sa mix kuglicama, te se vežu sa komplemetarnim probama tokom hibridizacije (metodologija rada bazirana na PCR-SSO -Sequence Specific Oligos) Luminex tehnologija–fluoroanalizator na mikrosferama.
4.   HLA tipizacija klase II  (DRB1, DRB3,DRB4, DRB5 i DQB1) niska rezolucija, primjenom                                     lančane reakcije polimerazom i kvalitativnom detekcijom sekvenično specifičnih PCR produkata elektroforezom na agaroznom gelu (metodologija rada bazirana na PCR-SSP- Sequence Specific Primers)
5.  HLA tipizacija klase II  (DRB1, DRB3,DRB4, DRB5 i DQB1) niska rezolucija, primjenom asimetričnom PCR amplifikacijom sa različitim prajmerima po uzorku, te amplikoni obilježini biotinom se mješaju tokom PCR sa mix kuglicama, te se vežu sa komplemetarnim probama tokom hibridizacije (metodologija rada bazirana na PCR-SSO -Sequence Specific Oligos) Luminex tehnologija–fluoroanalizator na mikrosferama.
HLA i bolesti
Danas je sa genima HLA povezano više od 100 bolesti (bolesti oka, sistemske bolesti s okularnom manifestacijom – reaktivni artritis, Reiter syndrome, RA,  celijakija i psorijatični arthritis.

BOLEST HLA ANTIGEN
REUMATOLOŠKE
Ankilozirajući spondilitis B27
Reiterov sindrom B27
Akutni prednji uveitis B27
Reumatoidni artritis DR1, DR4
Sistemski lupus eritematosus B8, DR3, DR2
GASTROENTEROLOŠKE
Gluten-senzitivna enteropatija – celijakija B8, DR3, DQ2, DQ3
Autoimuni hepatitis DR3, DR4
Ulcerozni kolitis B5, DR2
HEMATOLOŠKE
Idiopatska hemohromatoza A3, B14
Hodgkinova bolest A1, B5, B8, B18
Perniciozna anemija DR5
ENDOKRINOLOŠKE
Diabetes mellitus, tip 1 DR3, DR4, DQ2, DQ3
Gravesova bolest A1, B8, DR3, DQ2
Hashimotov tiroiditis DR5
NEUROLOŠKE
Myasthenia gravis B8, DR3
Multipla skleroza B7, DR2, DQ6
Narkolepsija DR2, DQ6
Shizofrenija A28
RENALNE
Goodpasterov sindrom DR2
Policistična bubrežna bolest B5
KOŽNE
Psorijaza Cw6
Dermatitis herpetiformis DQ2

Antitijela anti-HLA

Antitijela anti-HLA tipična su aloantitijela koja se stvaraju nakon kontakta imunoloških stanica sa stranim antigenom HLA. Uzrok senzibilizacije su transfuzije krvi, trudnoće i transplantacije tkiva i organa. Najčešće pripadaju imunoglobulinima IgG i aktiviraju komplement. Zbog toga se svi bolesnici koji čekaju transplantaciju svaka četiri mjeseca testiraju na prisustvo limfocitotoksičnih antitijela i određuje se % panel reaktivnih antitijela (PRA). Prisustvo antitijela dokazuje se testom mikrolimfocitotokcičnosti ovisnim o komplementu (MLCT) sa i bez dodatka ditiotreitol-a (DTT ), te Luminex tehnologijom flouroanalizator sa mikrosferama. 
Unakrsna reakcija (engl. CROSS-MATCHING)
Testiranje primaoca na postojanje antitijela specifičnih za ćelije potencijalnog  davaoca metodom mikrocitotoksičnog testa ( serum primaoca i limfociti davaoca)
                  pozitivan test- kontraindikovana transplatacija